در دنیای امروز که تجارت بین‌المللی کالا رونق دارد، واردات به یکی از اصلی ترین عوامل موثر بر اقتصاد کشورها تبدیل شده است. بازارهای جهانی و تجارت بین الملل به شدت پیچیده شده و ارتباطات بین کشورها روز به روز گسترده تر شده است. در این راستا شناخت و درک هزینه های واردات کالا و تاثیر آن بر رونق اقتصادی کشور حائز اهمیت است. در واقع، هزینه واردات کالا شامل مجموعه ای از هزینه ها و عوامل مختلف است. این هزینه ها را می توان به دو دسته اصلی تقسیم کرد: هزینه های مستقیم و هزینه های غیر مستقیم.

هزینه های مستقیم شامل قیمت خرید کالا، هزینه حمل و نقل، بیمه و عوارض گمرکی است. با این حال، هزینه های غیرمستقیم شامل عواملی مانند تغییر در ارزش ارز، نرخ بهره، تغییر در قوانین تجاری و مالیاتی و تعرفه واردات می شود. با توجه به اهمیت بهای تمام شده واردات کالا، این مقاله به عوامل موثر بر این هزینه ها، روش های محاسبه و کنترل آنها و راهکارهایی برای بهبود مدیریت هزینه واردات کالا می پردازد.

عوامل تاثیرگذار بر هزینه واردات 

شناخت عوامل موثر بر قیمت تمام شده واردات کالا از اهمیت بالایی برخوردار است زیرا این عوامل می توانند بر قیمت نهایی محصولات وارداتی، تراز تجاری کشور، رقابت پذیری صنایع داخلی و سطح کیفی و کمیت تاثیر بسزایی داشته باشند. برای تجار و بازرگانان، دانستن دقیق اینکه کالایی که می خواهند وارد کنند از ابتدا تا انتها چقدر هزینه دارد، تأثیر مستقیمی بر روند واردات کالا و انتخاب کالا و روش آن خواهد داشت. بنابراین همیشه توصیه می شود از افراد متخصص در زمینه ترخیص کالا کمک بگیرید که به آننها معمولا ترخیص کار می گویند که در مطالب قبلی درباره اینکه ترخیص کار گمرک کیست؟ صحبت کردیم ولی اگر نمی دانید می توانید روی لینک کلیک کنید تا اطلاعات بیشتری بدست آورید. اما در حالت کلی برخی از عوامل مهم موثر بر تعرفه ها و هزینه های واردات عبارتند از:

ارزش کالاهای وارداتی

اولین پارامتر قیمت پرداخت شده برای کالا است. این هزینه ها مربوط به قیمت خرید کالاها و محصولات مورد نظر می باشد که بیشترین قسمت از هزینه های واردات را به خود اختصاص می دهد. هر کالایی قیمت ثابتی دارد و در برآورد هزینه واردات کالا باید این قیمت را در نظر گرفت. این هزینه ها شامل قیمت خالص کالا و هرگونه مالیات، عوارض و سایر هزینه های مربوط به خرید کالا می شود.

بازرسی کیفیت محصول

بازرسی کیفیت نیز یک پارامتر مهم برای کالاهای وارداتی است. این بازرسی برای اطمینان از کیفیت محصول و مطابقت با استانداردهای خاص انجام می شود. هزینه بازرسی کیفیت معمولاً بر عهده بازرگانان و بازرگانان است و کالاها قبل از خروج از کشور مبدا بررسی می شوند.

حمل و نقل 

هزینه های حمل و نقل نیز باید در نظر گرفته شود. این هزینه‌ها شامل هزینه‌های مربوط به جابجایی کالا از مبدا تا مقصد نهایی است که ممکن است شامل حمل‌ونقل داخلی، حمل‌ونقل بین‌المللی (مانند حمل‌ونقل دریایی یا هوایی)، و هزینه‌های مربوط به بسته‌بندی و بارگیری باشد.

بیمه حمل و نقل 

هزینه بیمه حمل و نقل نیز چیزی است که باید در هزینه در نظر گرفته شود. بیمه بار معمولاً برای محموله ها در نظر گرفته می شود تا ریسک و ضرر کالاهای وارداتی را کاهش دهد. در صورت سرقت یا آسیب دیدن کالا، بیمه گر یا به اصطلاح بیمه گر متضرر می شود. هزینه بیمه حمل و نقل معمولاً بر اساس نوع محموله، مقدار آن و نرخ بیمه در کشور مبدا تعیین می شود.

هزینه بازرسی

هزینه بازرسی کالا نیز جزئی از هزینه واردات محسوب می شود. در واقع این هزینه ها مربوط به هزینه بازرسی کالا در گمرک است. در برخی موارد بازرسی گمرکی کالاهای وارداتی الزامی است و این هزینه بر عهده تاجر و بازرگان است. هزینه بازرسی محصول به طور کلی بسته به مقدار و حجم محصول و همچنین نوع محصول متفاوت است.

انبارداری

هزینه‌های مربوط به انباردای نیز جز هزینه های ترخیص کالا به حساب می آیند. هنگامی که کالا به گمرک وارد می شود، می توان آن را در انبارهای گمرکی نگهداری کرد. هزینه ذخیره سازی انبار به هزینه های نگهداری از جمله اجاره انبار، نگهداری در شرایط مناسب، تمیز کردن، نگهداری محصولات فاسد شدنی و هزینه های مدیریت انبار اشاره دارد. همچنین در صورتی که تاجر نتواند کالا را از گمرک ترخیص کند و کالا در گمرک نگهداری شود، باید دیه پرداخت شود. پرداخت هزینه هزینه ای است که بر اساس زمان نگهداری کالا در گمرک تعیین می شود و اغلب به صورت روزانه محاسبه می شود.

هزینه های گمرکی 

عوارض گمرکی بسته به نوع و مقدار کالا، قوانین گمرکی و کد تعرفه کشور متفاوت است. بر اساس نظام تعرفه، نظام طبقه بندی، معافیت ها و تسهیلات گمرکی، هزینه های مربوط به اسناد و اوراق گمرکی و ... برای هر کالایی که وارد کشور می شود باید عوارض پرداخت شود. با اطلاع از هزینه های گمرکی کالا و انتخاب راهکارهای مناسب می توان این هزینه ها را تا حدودی کاهش داد. هزینه گمرکی کالا در فرآیند واردات شامل سه دسته هزینه است:

هزینه های نوع اول، هزینه های نوع دوم و هزینه های قبل از ورود به گمرک.

1. هزینه های نوع اول: این هزینه ها شامل حقوق گمرکی است که برای واردات کالا باید پرداخت شود. حقوق گمرکی بر اساس ارزش وصولی کالا در کشور مبدا (مقدار اولیه) و درصد تعرفه های مربوط به کالا محاسبه می شود. این هزینه ها جزء حقوق گمرکی محسوب می شود و بسته به نوع کالا و دسته تعرفه آنها متفاوت است. 
2. هزینه های نوع دوم: این هزینه ها شامل هزینه هایی می شود که خارج از محدوده گمرک بوده ولی مربوط به فرآیند واردات می باشد. به عنوان مثال هزینه حمل و نقل داخلی کالا از مرز تا مقصد، بیمه حمل کالا، هزینه بسته بندی و برچسب گذاری، هزینه مشاوره گمرکی، مدارک مورد نیاز برای واردات و هزینه های مربوط به مدارک و غیره که این هزینه ها می تواند مستقیماً توسط واردکننده پرداخت شود. یا باید مسئولیت فروشنده یا سایر شرکای تجاری در فرآیند واردات باشد. 
3. هزینه های قبل از ورود به گمرک: این دسته از هزینه های واردات شامل هزینه هایی است که قبل از ورود کالا به گمرک باید پرداخت شود، شامل انبارداری و انبار موقت کالا تا ترخیص، صدور مجوز (اسناد) شامل هزینه صدور مورد نیاز برای اقلام ترخیص، هزینه پلمپ کالا، هزینه چاپ و صدور اسناد مربوطه و غیره